Arvo Pärt

[pieter]

Arvo Pärt



Arvo Pärt (born 11 September 1935) is an Estonian composer of classical and religious music. Since the late 1970s, Pärt has worked in a minimalist style that employs tintinnabuli, a compositional technique he invented. Pärt's music is in part inspired by Gregorian chant. His most performed works include Fratres (1977), Spiegel im Spiegel (1978), and Für Alina (1976). From 2011 to 2018, Pärt was the most performed living composer in the world, and the second most performed in 2019. The Arvo Pärt Centre, in Laulasmaa, was opened to the public in 2018.

[pieter]

Arvo Pärt



Arvo Pärt (ur. 11 września 1935 w Paide) – estoński kompozytor muzyki chóralnej i instrumentalnej.

Życiorys

Studiował w konserwatorium w Tallinnie pod kierunkiem Heino Ellera.

Początkowo komponował w stylu neoklasycystycznym, następnie eksperymentował z awangardą.

Po okresie przerwy stworzył oryginalny styl "tintinnabuli" (łac. dzwonek), którego nazwa pochodzi od podobieństwa muzyki do grających dzwonków. To podejście kompozytor tłumaczy następująco: Odkryłem, że wystarczy mi, gdy pięknie zagrana jest pojedyncza nuta. Ona sama, albo cichy rytm, albo moment ciszy – przynoszą mi wytchnienie.

Twórczość Arvo Pärta nie reprezentuje (jak niektórzy uważają błędnie) nurtu zwanego minimalizmem. Nawiązuje natomiast do hezychii (z gr. uciszenie), praktyk medytacyjno-ascetycznych mnichów ze Świętej Góry Atos. Twórczość ta oparta jest na redukcjonizmie mającym na celu stworzenie atmosfery kontemplacji właściwej dla tekstów, którymi kompozytor się posługuje, czyli najczęściej należącymi do religii i liturgii rzymskokatolickiej. Jak sam kompozytor mówi, muzyka ta ma więcej wspólnego z wielowiekową tradycją chorału gregoriańskiego i polifonii renesansowej, niż z twórczością minimalistów amerykańskich, takich jak Steve Reich. Jednocześnie w warstwie estetycznej bliska jest założeniom koncepcji minimalistycznych, obecnych w nurcie XX-wiecznego nurtu "minimalizmu duchowego" (Sofija Gubajdulina, John Tavener, Henryk Mikołaj Górecki), także pojawiających się w twórczości kompozytorów amerykańskich (Morton Feldman). Najprostsze formy muzyczne i skromne instrumentarium tworzą muzykę pełną pokory, a zarazem czystą i szlachetną. Dzieło Estończyka przeniknięte jest na wskroś subtelną metafizyką, stając się źródłem doznań mistycznych.
Arvo Pärt, Nora Pärt (2012)

Laureat m.in. Wielkiej Nagrody Kulturalnej Stowarzyszenia Estońskiego w Sztokholmie (1983) oraz Nagrody im. Herdera przyznawanej przez Uniwersytet Wiedeński (2000). W 2008 został laureatem prestiżowej duńskiej Nagrody Fundacji Muzycznej Léonie Sonning.

W roku 2009 wydana została płyta "In Principio", zawierająca kompozycje napisane w latach 1989-2005. Jedna z nich, Cecilia, Vergine Romana, została pierwszy raz zaprezentowana w Turynie z okazji igrzysk olimpijskich w 2006 roku.

Odznaczony estońskim Orderem Herbu Państwowego II (1998) i I Klasy (2006)[2], Komandorią francuskiego Orderu Sztuki i Literatury (2001), Legią Honorową (2011), austriackim Krzyżem Oficerskim za Naukę i Sztukę (2008) oraz łotewskim Krzyżem Uznania II Klasy (2019). W 2016 roku otrzymał medal Per Artem ad Deum, przyznawany przez Papieską Radę ds. Kultury. W listopadzie 2018 został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz tytułem doctor honoris causa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina[8].

Najnowszym wydawnictwem Pärta jest album "Adam's Lament" (ECM, 2012).

[pieter]

For Karl in Danish.

Arvo Pärt


Arvo Avgustovich Pärt (født 11. september 1935) er en estisk komponist. Han er født i Paide og voksede op i Tallinn. I 1980 udvandrede han på grund af utilfredshed med de sovjetiske myndigheder og bosatte sig først i Wien, derefter Berlin.

Som ung komponerede Pärt dodekafone (tolvtone) værker (Nekrolog 1960, Perpetuum Mobile 1963, Symfoni nr. 1 1963) Men dodekafonien førte Pärt ikke videre, og han bevægede sig over i collagekompositioner (Collage sur B-A-C-H 1964, Pro et Contra 1966, Symfoni nr. 2 1966, Credo 1968.) Heller ikke med collageteknikken fandt Pärt sit ståsted. Han pålagde sig en tænkepause, der varede fra 1968 til 1976, hvor han søgte svar i tidlig musik som gregoriansk sang. I 1976 brød han pausen med værket Für Alina, der var det første i Pärts egen personlige stil, tintinnabuli. Med det og den nye stil vandt Pärt for alvor frem. Tintinnabuli er hans variant af minimalisme, der har gjort ham til en kendt og en af de mest populære klassiske komponister. Hans musik er stærkt præget af hans religiøsitet og hans interesse for kormusik fra 14. til 16. århundrede. Hans musik har længe været kendingsmelodi for DR, P2.

Arvo Pärt er tildelt Léonie Sonnings Musikpris for 2008.

[pieter]